Κόλαση

Η Κόλαση στην Παλαιά Διαθήκη

Στην Παλαιά Διαθήκη, η έννοια της κόλασης δεν παρουσιάζεται με την ίδια σαφήνεια όπως στην Καινή Διαθήκη. Αντίθετα, χρησιμοποιούνται διάφοροι όροι και εικόνες που περιγράφουν την κατάσταση των νεκρών και την κρίση του Θεού.

1. Ο Άδης (שְׁאוֹל - Σεόλ)

Ψαλμός 16:10 – «Διότι δεν θέλεις εγκαταλείψει την ψυχήν μου εις τον Άδην, ουδέ θέλεις αφήσει τον Όσιόν σου να ίδη διαφθοράν.»

Ο “Σεόλ” είναι ο πιο συνηθισμένος όρος για τον τόπο των νεκρών στην Παλαιά Διαθήκη. Δεν περιγράφεται ξεκάθαρα ως τόπος βασάνων, αλλά ως σκοτεινός, αδρανής τόπος όπου πηγαίνουν όλοι οι νεκροί (δίκαιοι και άδικοι).

Α’ Σαμουήλ 28:13-15 – Το πνεύμα του Σαμουήλ εμφανίζεται από τον Σεόλ.

2. Κρίση Θεού και Τιμωρία Ασεβών

Δανιήλ 12:2 – «Και πολλοί των καθευδόντων εν τω χώματι της γης θέλουσιν εξεγερθή, οι μεν εις ζωήν αιώνιον, οι δε εις όνειδος και εις αιώνιον αποστροφήν.»

Ησαΐας1:28 – «Και οι παράνομοι και οι αμαρτωλοί ομού θέλουσι καταστραφή, και οι εγκαταλειπόντες τον Κύριον θέλουσι καταναλωθή. ... 31 Και ο ισχυρός θέλει είσθαι ως καλάμιον στυπίου, και το έργον αυτού ως σπινθήρ, και θέλουσι καυθή και τα δύο ομού, και δεν θέλει είσθαι ο σβύνων.»

Μαλαχίας δ:1 – «Διότι, ιδού, έρχεται ημέρα, ήτις θέλει καίει ως κλίβανος∙ και πάντες οι υπερήφανοι, και πάντες οι πράττοντες ασέβειαν, θέλουσιν είσθαι άχυρον∙ και η ημέρα η ερχόμενη θέλει κατακαύσει αυτούς, λέγει ο Κύριος των δυνάμεων, ώστε δεν θέλει αφήσει εις αυτούς ρίζαν και κλάδον.»

Εδώ βλέπουμε την πρώτη σαφή διάκριση μεταξύ σωτηρίας και αιώνιας τιμωρίας. Η έννοια της ανάστασης των νεκρών αρχίζει να συνδέεται με ανταμοιβή ή κρίση.

3. Η Γέεννα (Γαι-Μπεν-Χινόμ, Γαιέννα)

Ιερεμίας 7:31 – «Και ωκοδόμησαν τους υψηλούς τόπους του Τοφέθ, όστις είναι εν τη φάραγγι του υιού του Εννόμ, διά να καίωσι τους υιούς αυτών και τας θυγατέρας αυτών εν πυρί…»

Η Γέεννα αρχικά ήταν μια κοιλάδα έξω από την Ιερουσαλήμ όπου γίνονταν παγανιστικές ανθρωποθυσίες. Αργότερα, έγινε σύμβολο θεϊκής κρίσης και φωτιάς. Στην Καινή Διαθήκη, ο όρος χρησιμοποιείται για την κόλαση (π.χ. Ματθαίος 5:22, 10:28).

4. Ο Θεός ως Κριτής των Ασεβών

Ησαΐας 66:24 – «Και θέλουσιν εξέρχεσθαι και θέλουσιν ιδεί τα πτώματα των ανθρώπων των παραβάντων εναντίον μου· διότι το σκώληξ αυτών δεν θέλει αποθάνει και το πυρ αυτών δεν θέλει σβεσθή…»

Αυτή η εικόνα της αιώνιας φωτιάς και των σκωλήκων χρησιμοποιείται αργότερα από τον Ιησού για να περιγράψει την κόλαση (Μάρκος 9:47-48). Εδώ βλέπουμε μια σύνδεση μεταξύ θεϊκής κρίσης και αιώνιας τιμωρίας.

Συμπέρασμα

• Στην Παλαιά Διαθήκη, η κύρια έννοια της μετά θάνατον κατάστασης είναι ο Σεόλ, ένας γενικός τόπος των νεκρών.

• Η αιώνια τιμωρία και η έννοια της κόλασης αρχίζουν να εμφανίζονται πιο ξεκάθαρα στα μεταγενέστερα βιβλία, όπως ο Δανιήλ και ο Ησαΐας.

• Η Γέεννα ως τόπος θεϊκής κρίσης προετοιμάζει το έδαφος για τη διδασκαλία της Καινής Διαθήκης.

• Η Καινή Διαθήκη δίνει πιο ξεκάθαρη εικόνα της κόλασης, αλλά τα θεμέλια της θεϊκής κρίσης και της τιμωρίας των ασεβών υπάρχουν ήδη στην Παλαιά Διαθήκη.

Η Κόλαση στην Καινή Διαθήκη

Στην Καινή Διαθήκη, η κόλαση παρουσιάζεται με μεγαλύτερη σαφήνεια σε σχέση με την Παλαιά Διαθήκη. Ο Ιησούς και οι απόστολοι μιλούν για την τελική κρίση, την αιώνια τιμωρία των ασεβών και τη διάκριση ανάμεσα στη ζωή και την απώλεια.

1. Γέεννα (γαιέννα) – Τόπος φωτιάς και αιώνιας τιμωρίας

Ματθαίος 10:28 – «Μη φοβηθήτε από των αποκτεννόντων το σώμα, την δε ψυχήν μη δυναμένων να αποκτείνωσιν· φοβήθητε δε μάλλον τον δυνάμενον και ψυχήν και σώμα να απολέση εν τη γεέννη.»

Η Γέεννα είναι η πιο ξεκάθαρη εικόνα της κόλασης. Αρχικά ήταν η κοιλάδα του Εννόμ, όπου καίγονταν σκουπίδια και πτώματα. Ο Ιησούς χρησιμοποιεί τη Γέεννα ως σύμβολο του αιώνιου πυρός και της θεϊκής κρίσης (π.χ. Ματθαίος 5:22, 18:9).

2. Άδης – Ο τόπος των νεκρών

Λουκάς 16:23 – «Και εν τω Άδη, υψώσας τους οφθαλμούς αυτού, ενώ ήτο εν βασάνοις, βλέπει τον Αβραάμ από μακρόθεν και τον Λάζαρον εν τοις κόλποις αυτού.»

Ο Άδης στην Καινή Διαθήκη είναι παρόμοιος με τον Σεόλ της Παλαιάς Διαθήκης. Στην παραβολή του πλούσιου και του Λαζάρου, ο πλούσιος βρίσκεται σε βάσανα στον Άδη, δείχνοντας ότι υπάρχει συνείδηση και τιμωρία μετά τον θάνατο.

3. Αιώνιο Σκότος – Μακριά από την παρουσία του Θεού

Ματθαίος 8:12 – «Οι δε υιοί της βασιλείας θέλουσιν εκβληθή εις το σκότος το εξώτερον· εκεί θέλει είσθαι ο κλαυθμός και ο τριγμός των οδόντων.»

Η φράση “σκότος το εξώτερον” περιγράφει την απομάκρυνση από τη δόξα του Θεού. Συνδυάζεται με εικόνες πόνου, θλίψης και απελπισίας (π.χ. Ματθαίος 25:30).

4. Ο Ιησούς για την Κόλαση

Ματθαίος 25:41 – «Πορεύεσθε απ’ εμού, οι κατηραμένοι, εις το πυρ το αιώνιον το ητοιμασμένον διά τον διάβολον και τους αγγέλους αυτού.»

Ο Ιησούς διδάσκει ότι η κόλαση δεν προοριζόταν αρχικά για τους ανθρώπους, αλλά για τον διάβολο και τους δαίμονες. Όσοι απορρίπτουν τον Θεό και δεν ζουν με αγάπη, θα καταλήξουν εκεί.

Μάρκος 9:47-48 – «Είναι καλόν εις σε να εισέλθης μονόφθαλμος εις την βασιλείαν του Θεού, παρά έχων δύο οφθαλμούς να ριφθής εις την γέενναν, όπου ο σκώληξ αυτών δεν τελευτά και το πυρ δεν σβύνεται.»

Ο Ιησούς χρησιμοποιεί έντονες εικόνες για να δείξει τη φρίκη της κόλασης. Η αιώνια φωτιά και το ατελείωτο σκουλήκι συμβολίζουν την αιώνια καταδίκη.

5. Οι Απόστολοι για την Κόλαση

Β’ Θεσσαλονικείς 1:8-9 – «Ο Κύριος Ιησούς θέλει εκδικηθή τους μη γνωρίζοντας τον Θεόν […] οι οποίοι θέλουσι τιμωρηθή με όλεθρον αιώνιον από προσώπου του Κυρίου.»

Ο Παύλος μιλά για αιώνια απώλεια μακριά από τον Θεό.

Αποκάλυψη 20:14-15 – «Και ο θάνατος και ο άδης ερρίφθησαν εις την λίμνην του πυρός. Ούτος είναι ο δεύτερος θάνατος.»

Η Αποκάλυψη περιγράφει την τελική κρίση όπου ο Άδης και όσοι δεν βρέθηκαν γραμμένοι στο βιβλίο της ζωής θα ριχτούν στη λίμνη της φωτιάς.

6. Αιώνια ή Προσωρινή Τιμωρία;

ΜΑΤΘ 25:46 – «Και θέλουσιν απέλθει ούτοι εις κόλασιν αιώνιον, οι δε δίκαιοι εις ζωήν αιώνιον.»

Β’ ΠΕΤ 2:17 διά τους οποίους το ζοφερόν σκότος φυλάττεται εις τον αιώνα.»

ΙΟΥΔ 1:6 ...εφύλαξε με παντοτεινά δεσμά υποκάτω του σκότους...»

ΑποκάλυψΗ 14:10 – «και αυτός θέλει πίει εκ του οίνου του θυμού του Θεού, του κεκερασμένου ακράτου εν τω ποτηρίω της οργής αυτού, και θέλει βασανισθή με πύρ και θείον ενώπιον των αγίων αγγέλων και ενώπιον του Αρνίου. Και ο καπνός του βασανισμού αυτών θέλει αναβαίνει εις αιώνας αιώνων, και δεν έχουσιν ανάπαυσιν ημέραν και νύκτα.»

Η λέξη “αιώνιος” (ἀιώνιος) χρησιμοποιείται και για τη ζωή και για την κόλαση, υποδηλώνοντας διαρκή τιμωρία.

Συμπέρασμα

• Ο Ιησούς μιλά για την κόλαση ως πραγματικό τόπο, όπου οι ασεβείς βιώνουν αιώνια τιμωρία.

• Η κόλαση περιγράφεται με εικόνες φωτιάς, σκότους, θλίψης και αποχωρισμού από τον Θεό.

• Οι διδασκαλίες των αποστόλων επιβεβαιώνουν την ύπαρξη τελικής κρίσης και αιώνιας τιμωρίας για τους ασεβείς.

• Η κόλαση προοριζόταν αρχικά για τον διάβολο και τους αγγέλους του, αλλά όσοι απορρίπτουν τον Θεό καταλήγουν εκεί.

• Η Καινή Διαθήκη παρουσιάζει την κόλαση ως αιώνιο προορισμό για όσους αρνούνται τη σωτηρία που προσφέρει ο Χριστός.

Ο Θεός δίνει τη δυνατότητα της σωτηρίας μέσω του Χριστού. Ο καθένας πρέπει να επιλέξει αν θα ακολουθήσει τον Χριστό για την αιώνια ζωή ή θα απορρίψει τη σωτηρία και θα καταλήξει στην αιώνια καταδίκη.